Đến Yên Bái vào dịp khai mạc sự kiện Năm du lịch Yên Bái 2017, du khách hãy 1 lần ghé thăm phiên chợ độc nhất ở Yên Bái, là một trong ba chợ của cả nước bán mặt hàng đá quý và đã có lịch sử gần 30 năm, đó là Chợ đá quý ở Lục Yên hay còn gọi là chợ Ngọc Lục Yên.

Ảnh sưu tầm: Một góc chợ đá quý Lục Yên

 Có tiền chợ Ngọc, chợ Ngà

Hết tiền xuôi ngược Thác Bà, Thác Ông

Theo câu thơ tìm về vùng đất Lục Yên, chợ Ngọc Lục Yên hay chợ đá quý nằm ở thị trấn Yên Thế. Chợ đá quý Lục Yên họp tại một địa điểm khá đẹp nằm ở góc hồ nước lung linh trung tâm thị trấn Yên Thế, huyện Lục Yên. Chợ đá Lục Yên cách quốc lộ 70 khoảng 20km về phía Đông và cách thành phố Yên Bái chừng 90km về phía Bắc. Chợ họp cả tuần nhưng chỉ vài ba tiếng vào buổi sáng và đông vui nhất là vào ngày Chủ nhật. Tùy mùa theo thời tiết mà phiên chợ diễn ra sớm hay muộn. Cả chợ có khoảng ba bốn mươi sạp hàng, người bán hàng đều là những phụ nữ, hầu hết đã gắn bó với cái chợ này từ khi nó hình thành.

7h sáng khi thị trấn Yên Thế vẫn chìm trong màn sương mù mịt, từ khắp ngả đường, bà con nối nhau gồng gánh hàng hóa ra chợ bán. Trước cổng "chợ đá quý Lục Yên" vài người bán hàng rục rịch đến. Họ mang theo một cái bàn và túi xách đựng đá quý. Gọn nhẹ vậy thôi nhưng nó đáng giá cả một gia tài. Mấy người phụ nữ luống tuổi nhanh chóng ngồi thành hàng, sau đó họ bày trên mặt bàn đủ các loại đá quý lung linh.

Ở chợ Ngọc Lục Yên thì ngoài ruby, saphia còn nhiều loài đá quý khác như spinen, tuamalin, amazonite, granat… Hàng ở đây đều là đá quý các loại, được trưng bày trên những chiếc bàn nhỏ cỡ chừng 50x60cm, cao chừng 40cm, thêm một chiếc ghế nhựa vuông thấp cho người bán ngồi nữa là đã thành một sạp bán hàng di động. Đá quý được thu gom của những người đi núi về, có thời gian thì chế tác thành mặt đá cho nhẫn, dây chuyền, hoa tai… Có những thứ để làm nguyên liệu cho làm tranh đá quý.

Các sạp hàng ở chợ bán các loại đá đã mài giũa hoặc vẫn ở dạng thô. Khách đến đây tha hồ ngắm nghía, thẩm định, chọn lựa từng viên đá xanh, đỏ, tím, vàng, trắng, đen với nhiều kích cỡ vào hình thù khác nhau. Giá bán được đưa ra tùy chất theo chất đá. Có thể vài trăm ngàn hay cả triệu, chục triệu đồng, nhưng bán được, mua được hay không là do quá trình mặc cả. Trong đó ruby đỏ quý và đắt nhất, có chất lượng cao bậc nhất thế giới, độ cứng chỉ sau kim cương. Một viên ruby đáng giá ngang ngửa viên kim cương cùng kích thước.

Ngoài những người kinh doanh đá quý, những thợ chế tác tìm mua nguyên liệu, cũng không ít người nghe tiếng chợ đá quý mà đến đây để xem và mua cho mình sản phẩm đá quý làm kỷ niệm. Người mua muốn đeo trang sức đá thường theo phong thủy, người mệnh hỏa mới hay dùng ruby. Những người mệnh mộc, thủy, thổ... có thể đeo các trang sức đá hợp mệnh mà chỉ cần bỏ ra cỡ vài trăm nghìn đồng. Người bán, người mua râm ran trong chừng hai ba tiếng đồng hồ thì chợ tan.

           Chợ đá quý do các thành viên trong Hiệp hội đá quý Lục Yên quản lý nên hoạt động có quy củ và uy tín hơn. Hiệp hội luôn kiên quyết xử lý, tẩy chay hàng giả, hàng kém chất lượng, để giữ vũng thương hiệu đá quý Lục Yên.

Sau khi tan chợ du khách có thể đi một vòng thị trấn Yên Thế thăm quan 50 cơ sở bán đá quý và sản xuất tranh đá. Tranh đá Lục Yên không chỉ dừng lại ở một số mẫu tranh dân gian đơn giản như Đông Hồ (Bắc Ninh) hay Hàng Trống (Hà Nội), những chiếc đĩa, quạt có chữ thư pháp… mà ngày càng xuất hiện những bức tranh khổ lớn, làm theo đặt hàng của khách phỏng theo các tác phẩm nổi tiếng thế giới.

Ly Ly

TTQLDT&PTDLYB