Mù Cang Chải - Vùng đất giàu tiềm năng du lịch
Ngày xuất bản: 09/05/2017 2:17:00 CH
Lượt đọc: 74441

Mù Cang Chải là một huyện vùng cao của tỉnh Yên Bái với trên 90% dân số là đồng bào Mông. Nơi đây, có rất nhiều tiềm năng có thể khai thác cho hoạt động du lịch. Từ khi quốc lộ 32 được mở đã làm cho bộ mặt Mù Cang Chải dần dần đổi sắc. Mù Cang Chải đã và đang trở thành điểm thu hút rất nhiều du khách, nhiều nhà nghiên cứu, nhà nhiếp ảnh và nghệ thuật.

Màu xanh ngút ngàn ruộng nương (ảnh : Ratnakorn)

Đến với Mù Cang Chải dù chỉ một lần ta cũng cảm nhận được sự giàu có của thiên nhiên, sự đặc sắc của văn hóa, ấm áp của tình người. Đường lên Mù Cang Chải khá nguy hiểm song lại rất thú vị, quang cảnh thay đổi liên tục trên đường với nhiều loại hình khác nhau, chúng ta chưa kịp ngắm hết ngôi nhà sàn Thái trên cánh đồng Mường Lò rộng lớn với bạt ngàn hoa ban trắng đã đưa ta đến với những con đường quanh co, uốn khúc trên các sườn đồi dốc đứng. Các vận động tạo núi cổ xưa đã tạo cho Mù Cang Chải những đỉnh núi cao nhất của tỉnh như: Púng Luông (2.985m), Phu Ba (2.512m), Mồ Dề (2.100m); … Tới Đèo Khau Phạ (cao trên 1.600m) mờ trong sương trắng là tới đất Mù Cang Chải (nơi mà người dân Yên Bái vẫn nói được đi trên "biển mây Khau Phạ"). Từ đây, cứ từ đèo này qua đèo khác, núi này qua núi khác, ta sẽ cảm nhận rõ nét sự thay đổi của độ cao, hai bên đường là những triền ruộng bậc thang làm choáng ngợp lòng người, với những ai lần đầu đến với Mù Cang Chải không khỏi thốt lên rằng: Sao mà kỳ vĩ vậy! Không kỳ vĩ sao được khi trong đó hàm chứa rất nhiều mồ hôi công sức, những giá trị của văn hoá, của lịch sử tộc người chiếm đại đa số nơi vùng cao xứ núi này.

 Mù Cang Chải có khu bảo tồn các loài sinh cảnh với trung tâm là xã Chế Tạo và vùng ngoại vi phía Bắc và phía Đông các xã Dế Su Phình, Púng Luông, Nậm Khắt.  Trong những cánh rừng ngút ngàn, với một thảm thực vật phong phú này, qua nhiều năm khảo sát người ta đã phát hiện ra 22 loài bò sát, lưỡng cư; 127 loài chim, riêng họ khướu có tới 41 loài như: khướu vằn, khướu đuôi đỏ, khướu đất Pigmi, khướu lùn đuôi đỏ, khướu mào cổ hung, khướu mỏ dẹt vàng, … Quý hiếm hơn cả là loài niệc cổ hung Aceros Nipalensis, hiện nay loài này chỉ còn thấy ở Mù Cang Chải và Vườn Quốc gia Pù Mát (Con Cuông – Nghệ An). Nơi đây, chỉ còn 28 - 30 cá thể nhưng cũng là quần thể niệc cổ hung lớn nhất Việt Nam. Các loài thú hết sức phong phú với 53 loài khác nhau như: cầy vằn, nhím đuôi ngắn, cu li nhỏ, chó sói, khỉ mốc, lợn lòi, nai, khỉ mặt đỏ, sơn dương, gấu, ngựa, báo gấm, báo lửa, báo hoa mai, voọc xám, … Đặc biệt là loài vượn đen tuyền với khoảng hơn 200 cá thể, loài này hiện nay ở Việt Nam mới chỉ được xác định ở hai địa điểm là Phía Bắc huyện Văn Bàn (Lào Cai) và vùng giáp ranh giữa Mù Cang Chải (Yên Bái) và Mường La (Sơn La).

Toàn huyện Mù Cang Chải có hơn 2000 ha ruộng bậc thang, cho năng suất cao và ổn định, góp phần cải thiện đời sống cư dân, tạo cuộc sống định cư lâu dài cho tộc người, góp phần hạn chế việc chặt phá rừng làm nương rẫy mà còn làm nên danh thắng kỳ vĩ mang đặc trưng tộc người. Đó là sản phẩm hội tụ các giá trị văn hoá truyền thống của tộc người. Năm 2007, ruộng bậc thang ở 3 xã La Pán Tẩn, Chế Cu Nha, Dế Su Phình đã được xếp hạng là di tích danh thắng cấp quốc gia theo Quyết định số 08/QĐ-BVH-TT-DL của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch.

Vẻ đẹp từ bàn tay lao động của con người ( ảnh nguồn : mytour.vn)

Năm 2015, Bảo tàng tỉnh Yên Bái đã tiến hành cuộc thám sát đầu tiên, phát hiện bãi đá cổ ở các thôn Tàng Ghênh, Hú Trù Lìn, Hồng Nhì Pá, trong đó tập trung nhiều nhất ở thôn Tàng Ghênh thuộc xã Lao Chải, cách thị trấn Mù Cang Chải 13km về phía Lai Châu bên kia dòng Nậm Kim. Các khối phiến đá sa thạch khắc cổ nằm rải rác, cách nhau từ 20m đến 10km, có khối chìm, khối nổi trên sườn dốc, cách các khe suối nhỏ khoảng 100-200m. Thống kê sơ bộ có khoảng 20 tảng đá mồ côi nằm rải rác trên các nương rẫy, ven đường và quanh các thôn bản. Các tảng đá có khối lượng từ 2m3 -50m3. Hình dạng các tảng đá gồm có hình tháp, hình trái núi, hình con rùa hoặc như một trang giấy mở ra trước thiên nhiên hùng vĩ. Các hình khắc trên các tảng đá phần lớn là ruộng bậc thang, chim hạc, ngựa trời, bản đồ thiên văn, âm dương ngũ hành cùng rất nhiều ký tự, có thể ngờ rằng đó là chữ viết cổ xưa... Theo các nhà nghiên cứu Bảo tàng tỉnh Yên Bái, chủ nhân của những hình khắc trên bãi đá cổ ở Mù Cang Chải là tộc người Mông, khắc vào thế kỷ XVI - XVII, cách nay khoảng 300-400 năm. Đến nay, những khối đá này vẫn được giữ nguyên các hình khắc dù là trên nương rẫy hay quanh các thôn bản.  Việc nghiên cứu phát hiện bãi đá khắc cổ - tri thức bản địa đã mở ra tiềm năng nghiên cứu mới, là cơ sở để hoạch định, quy hoạch phát triển du lịch khám phá, nâng tầm hoạt động du lịch trên xứ Mù Cang.

Rừng là thế mạnh của Mù Cang Chải với diện tích là: 80.000 ha, trong đó có: 20.293 ha rừng già và rừng nguyên sinh; 12.863 ha rừng thông, hơn 2000 rừng sơn tra, ngoài ra là mận, các loại dược liệu quý như: đẳng sâm, hà thủ ô, sa nhân, … cũng có điều kiện phát triển và bước đầu mang lại thu nhập cho cư dân nơi đây.

Khí hậu Mù Cang Chải mang tính chất tiểu vùng rõ rệt, nhiệt độ trung bình là 190 C, mát mẻ về mùa hạ, lạnh về mùa đông. Nơi đây vẫn được mệnh danh là "xứ sở của mây mù, núi cao và khe sâu".

Hệ thống khe, suối của Mù Cang Chải khá dày đặc, chạy dọc theo quốc lộ 32 là Nậm Kim, con suối lớn nhất và duy nhất của huyện chảy theo hướng Đông Nam-Tây Bắc. Nậm Kim quanh năm nước chảy rì rầm, chia Mù Cang Chải thành tả ngạn và hữu ngạn, mang lại cái thơ mộng hiếm có cho xứ núi vùng cao này . Ngoài ra, Mù Cang Chải còn rất nhiều hệ thống suối nhỏ như: Nậm Hu, Nậm Mu, Nậm Muối, Nậm Có, Nậm Păng, Nậm Khắt, Nậm Khót,…góp phần mang lại cái mát mẻ, trong lành cho khí hậu nơi đây. Cùng với hệ thống khe, suối là hàng loạt các thác nhiều tầng, nổi tiếng như: Thác Nậm Mơ (Mồ Dề), Dề Thàng (Chế Cu Nha),…

Vào mùa xuân, đó đây những cây đào rừng (tớ dảy) trổ hoa, làm ánh lên sắc hồng tự nhiên xen giữa màu xanh bạt ngàn của núi rừng Mù Cang Chải. Đến với Mù Cang Chải ta không chỉ thấy cái đẹp trong màu hồng của hoa, màu xanh của rừng, màu vàng của lúa, những bộ váy áo nhiều màu của các thiếu nữ Mông xúng xính xuống chợ, mà còn thấy cái đẹp cái đẹp trong tâm hồn người Mông, trong sự mến khách đặc biệt của đồng bào. Tất cả đã hòa quyện vào nhau tạo nên cái riêng của thiên nhiên và con người vùng sơn cước này mà bất cứ ai đến đây đều “không muốn về”.

Với hệ thống đầy đặc văn hoá Mông của hơn 37. 000 người (người Mông ở Mù Cang Chải có 4 nhóm là: Mông Đơ (Mông Trắng); Mông Đu (Mông Đen); Mông Lình (Mông Hoa); Mông Si (Mông Đỏ)), xứ này luôn là điểm thu hút rất nhiều nhà nghiên cứu, nghệ thuật và là tiềm năng lớn cho du lịch sinh thái, văn hóa tộc người phát triển . Đồng bào thường cư trú ở những sườn núi cao từ 800 đến 1.700m, với kinh nghiệm làm ruộng bậc thang và một số nghề thủ công truyền thống rất giỏi. Sản phẩm của các nghề rèn đúc, dệt vải bằng sợi lanh, làm đồ trang sức luôn được các tộc người láng giềng ưa chuộng.

Trẻ em tắm ao vui đùa ( ảnh : Thái Mộc )

Đến nay, các sản phẩm phục vụ du lịch ở Mù Cang Chải đã bước đầu phát triển như: mật ong, rượu thóc, vải lanh, quả sơn tra, các loại dược liệu quý, …

Đồng bào ở nhà đất nguyên liệu chủ yếu là gỗ, mái lợp pơmu chẻ mỏng. Các nghi lễ trong đời sống hàng ngày vẫn được bảo lưu đầy đủ. Trong những dịp lễ tết các trò chơi dân gian được tổ chức như: đua ngựa, đánh quay, đẩy gậy, bắn nỏ, ném pao, múa khèn, múa gậy tiền, múa ô, múa chọi gà, … thanh niên nam nữ mặc những bộ váy áo đẹp nhất, rủ nhau đi chơi, thổi kèn lá, đàn môi, hát ống. Thể hiện nét đẹp văn hoá truyền thống của cộng đồng tộc người, đồng thời đó cũng là ngày hội giao duyên của các đôi trai gái.

Người Mông ở Mù Cang Chải có nền văn hoá dân gian phong phú, phản ánh nhận thức về cuộc sống thực tại gắn với thiên nhiên, khao khát vươn tới cái đẹp, cái thiện thể hiện trong những làn điệu dân ca như: tiếng hát tình yêu, cưới xin, ru con, lao động sản xuất, … các phong tục, lễ hội mang những nét đặc sắc riêng của đồng bào như: cưới xin, tang ma, "gầu tào", … Ngoài ra, nơi đây còn lưu giữ được một kho tàng truyện cổ về các tục lệ, lịch sử tộc người, văn hoá tộc người thể hiện tinh thần thượng võ của cha ông được truyền từ đời này qua đời khác.

Niềm vui mùa lúa chín ( ảnh nguồn : mytour.vn)

Với những gì mà thiên nhiên đã ban tặng cho Mù Cang Chải cùng với sự sáng tạo của con người nơi đây, những nét văn hóa truyền thống được bảo tồn và phát huy trong đời sống cộng đồng đã tạo nên cái đẹp, cái riêng có, cái đặc trưng của xứ núi này. Đó là thứ tài sản vô cùng quý giá của Mù Cang Chải nói riêng và của tỉnh Yên Bái nói chung mà không phải vùng cao nào của Việt Nam cũng có được. Đó là tiềm năng để Mù Cang Chải đẩy mạnh du lịch, phát triển kinh tế, văn hóa. Trong tương lai, du lịch Mù Cang Chải kết hợp cùng du lịch văn hoá vùng Mường Lò và khu sinh thái Suối Giàng (Văn Chấn) sẽ tạo nên một không gian du lịch sinh thái văn hoá rộng lớn ở Phía Tây tỉnh Yên Bái - một lọai hình du lịch đang thu hút một số lượng lớn khách hiện nay. Góp phần phát triển kinh tế, văn hoá xã hội không chỉ ở vùng Miền Tây mà trong toàn tỉnh một cách hiệu quả, bền vững. 

Kim Lê

TTQLDT&PTDLYB

CÁC ĐIỂM DU LỊCH ĐẶC SẮC

THƯ VIỆN VIDEO

KẾT NỐI WEBSITE

LƯỢT TRUY CẬP

http://www.cutercounter.com.vn/