“ Đường qua Khau Phạ mù sương phủ

Đèo mây hun hút tận Púng Luông

Chênh vênh sườn dốc cheo leo vực

Vệt nắng ngang trời nhẹ nhàng buông …”

Khau Phạ - một trong "tứ đại đèo" ở Tây Bắc Việt Nam (Pha Đin, Khau Phạ, Ô Quý Hồ, Mã Phì Lèng), không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, khí hậu trong lành mát mẻ, mây mù bao phủ quanh năm, Khau Phạ còn được biết đến với những cung đường quanh co, uốn lượn, những thế núi cảnh quan làm say đắm lòng người, những triền ruộng bậc thang hun hút, xa xăm và cả những truyền thống văn hóa mang đậm bản sắc tộc người Mông, những mốc son chói lọi của các "chiến binh mây mù".

Sương mù bao phủ ở điểm nhẩy dù lượn. Ảnh : sưu tầm

Đèo Khau Phạ nhìn từ trên cao bằng dù lượn. Ảnh : sưu tầm

"Khau Phạ" trong tiếng Thái nghĩa là sừng trời. Tiếng Mông gọi nơi này là "Đở chua" tức là đỉnh núi có nhiều gió. Đâu là con đèo dài nhất trên tuyến quốc lộ 32 với 28 km, Khau Phạ với độ cao trên 1.600m so với mực nước biển, cung đèo như một dải lụa sẫm màu vắt ngang qua các triền núi, những cung đường nằm xen bên những cánh rừng già xanh ngút ngàn, còn mang đậm nét nguyên sơ.

So với tứ đại đèo của Tây Bắc, Khau Phạ có những nét đẹp rất riêng. Khác với cái nắng nóng, khô cằn thường thấy ở Tây Bắc do ảnh hưởng của gió Lào, trên cung đường Khau Phạ gió mát quanh năm, mây mù bao phủ. Nơi đây như một điểm hội tụ những giá trị văn hóa, lịch sử tiêu biểu nhất của tộc người Mông trên đất Mù Cang. Nếu lấy đỉnh đèo là trung tâm thì trong vòng bán kính 5km là thiên đường của những đồng lúa dù là mùa lúa non hay những mùa vàng rực rỡ, những bản của người Mông, người Thái và màu xanh ngút ngàn của núi rừng Tây Bắc.

Người Mông coi đèo Khau Phạ là nơi linh thiêng, mỗi khi mùa màng thất bát hay có chuyện chẳng lành, đồng bào lại lên Khau Phạ tấu đến tận trời xanh.  Tục khấn Giàng có từ hàng trăm năm nay tại Khau Phạ này - con đèo nhiều sương phủ nhất Việt Nam cũng mang những nét riêng có của văn hóa Mông ở Khau Phạ.

Khau Phạ với vẻ đẹp hút hồn, với thiên nhiên kỳ vĩ, với những con người nồng hậu chắc chắn sẽ níu chân du khách với những ai dù đã một lần đến với xứ Mù Cang.

Kim Lê

TTQLDT&PTDL