Như một lời hẹn ước của mùa xuân, Giêng Hai là lúc cây bưởi đâm chồi nảy lộc, hoa bưởi đơm trắng cành. Và chẳng biết từ bao giờ, tôi đã mê mùi hương thầm phảng phất hồn quê một cách thân quen đến lạ ấy! Để rồi, dù có bận rộn đến mấy thì năm nào tôi cũng phải trở về Đại Minh để được đắm mình trong trời hoa bưởi trắng tinh khôi, hương thơm ngạt ngào lan tỏa khắp không gian.

Đại Minh mùa này quyến rũ trong cả hương và sắc! Trên 400 ha bưởi của xã bung nở ngào ngạt, thu hút ong, bướm về lấy mật thụ phấn cho hoa. Con đường làng bao quanh là hoa bưởi. Ngắm nhìn từng chùm hoa bưởi đang rung rinh trên vòm lá, chút hoài niệm về những ngày xưa cũ lại ùa về!

Tôi nhớ, hồi nhỏ, mỗi độ tháng Ba về, căn nhà nhỏ của gia đình dường như được ướp trong hương hoa bưởi thơm ngát, thơm cả tóc, cả người, thơm cả khung trời xưa. Hoa nở rộ là bố mẹ tôi lại cắt vài chùm hoa bưởi ở cây trước sân nhà để dâng lên bàn thờ gia tiên. Rồi mẹ dùng hoa bưởi để ướp trong những túi bột sắn dây, làm trà và ướp đường. Đường ướp hương bưởi được mẹ dùng để làm bánh trôi, bánh chay trong Tết Hàn thực, ai ăn cũng tấm tắc nhớ mãi dư vị hương bưởi dịu dàng.         

Nồi nước gội đầu đun bồ kết của bà nội cũng không thể thiếu nắm lá bưởi, hoa bưởi, để làn tóc suôn, mềm mại, đượm hương. 

Đi cùng chị Dương Thị Hồng Thắm - Phó Chủ tịch UBND xã, chị em tôi đến nhà bác Nguyễn Xuân Hòa, thôn Làng Cần khi cả nhà đang thụ phấn cho hoa. 250 cây bưởi của gia đình đang khoe sắc. Cũng như bà con trong xã, cả gia đình bác đang dành tất cả thời gian để thụ phấn cho hoa. Vừa cặm cụi thụ phấn cho từng chùm hoa, bác Hòa vừa cho biết: "Hoa bưởi nở cũng là thời điểm quan trọng bắt tay vào chăm sóc để cho ra những quả bưởi đều, đẹp. Gia đình tôi cũng đã cắt tỉa bớt hoa bưởi để cho tỷ lệ đậu quả phù hợp. Bởi không tỉa, số lượng quả đậu nhiều thì dinh dưỡng trong cây sẽ không đủ nuôi quả. Việc "se duyên” cho hoa bưởi tuy không nặng nhọc nhưng khá tốn công sức và thời gian".

Chị Thắm bảo, Giêng Hai cũng là lúc hoa xoan, hoa gạo bừng nở nhưng chỉ có những chùm hoa bưởi nhỏ xinh biết gọi mời, dẫn dụ đàn ong dập dìu tìm mật. Chục năm trở về trước, vào mùa hoa, cả một vùng cứ việc ngạt ngào bung trắng, chẳng ai động tay. Nhưng những năm gần đây, nắm bắt nhu cầu của người dân chuộng thú chơi hoa bưởi bởi vẻ đẹp tinh khiết, giản dị và hương thơm mê hoặc, vào mùa hoa, nhiều chủ vườn sẽ cắt tỉa bỏ bớt hoa để mang bán, chỉ giữ lại một lượng nhất định để cây cho quả ngon, chất lượng. 

Ngoài việc dùng để trang trí, hoa bưởi còn được người dân chế biến, chiết xuất tinh dầu để làm nước hoa bưởi, làm đẹp, gội đầu, xông hơi hay sử dụng trong các món ẩm thực như chè sen, tào phớ, mía, bột sắn dây ướp hoa bưởi, hoa bưởi ướp trà mạn… 

"Hoa bưởi mang vẻ đẹp thuần khiết và như "nước hoa” của thiên nhiên. Bạn mua về đặt trên bàn thờ gia tiên, cắm trong lọ đặt trong phòng khách là đã mang hương hoa thiên nhiên về ngôi nhà thân yêu của mình rồi”. Lời chào hấp dẫn đưa hoa bưởi đã trở thành "đặc sản” phố không chỉ theo gánh hàng rong mà còn được bán online theo từng bó nhỏ, xinh xắn với giá 25.000 đồng/2 lạng.

Mùa hoa bưởi đến nhanh, qua cũng nhanh. Để không bị lỡ mùa hoa, nhiều bạn trẻ và du khách đã rủ nhau đến các vườn bưởi để được hít hà và check - in, lưu lại tấm hình cùng với những bông bưởi trắng tinh khôi đẹp đến nao lòng. 

Với người dân ở xã Đại Minh, mùa hoa bưởi không chỉ là những ngày tất bật, hạnh phúc khi "se duyên” cho hoa bưởi, giúp cây tăng tỷ lệ đậu quả mà còn niềm tự hào và hy vọng cho vụ mùa mới bội thu. Còn với tôi và những người yêu hoa bưởi thì luôn chờ đợi mùa hoa bưởi nở giống như chờ đợi một khúc giao mùa thân quen của đất trời để rồi được lãng đãng, bình yên trong dư âm ngọt dịu của nồng nàn hương hoa đầy vương vấn ấy… 

Thanh Chi